Ο αγώνας για την ελληνική ανεξαρτησία
ξεκίνησε το Φεβρουάριο του 1821 και ολοκληρώθηκε το Φεβρουάριο του 1830.
Παραθέτουμε, με χρονολογική σειρά, τις σημαντικότερες στιγμές του. Η
Ελληνική Επανάσταση κράτησε από τον Φεβρουάριο του 1821 έως το
Φεβρουάριο του 1830. Η έναρξή της έγινε από τον αρχηγό της Φιλικής
Εταιρείας Αλέξανδρο Υψηλάντη στο Ιάσιο της Μολδαβίας.
Η
λήξη της Επανάστασης έγινε με την υπογραφή του Πρωτοκόλλου του Λονδίνου
της 3ης Φεβρουαρίου του 1830. Η πρώτη φάση της Επανάστασης
(Φεβρουάριος- Δεκέμβριος 1821) είναι η περίοδος της έναρξης και τοπικής
επικράτησής της. Η δεύτερη φάση (1822-1823) είναι η περίοδος
σταθεροποίησης της, όπου πραγματοποιείται ενιαία πολιτική συγκρότηση και
διοικητική οργάνωση των επαναστατημένων περιοχών. Η τρίτη φάση
(1824-1827) λόγω και των δύο εμφυλίων πολέμων είναι η περίοδος
εξασθένισης και υποχώρησης της Επανάστασης, αλλά και η πρώτη εκδήλωση
θετικού ενδιαφέροντος από τις τρεις Μεγάλες Δυνάμεις. Η τέταρτη φάση
(Ιανουάριος 1828 - Φεβρουάριος 1830) είναι η περίοδος νέας ισχυροποίησης
της Επανάστασης και αίσιας έκβασής της.
Η
ανεξαρτησία του Ελληνικού Κράτους επισφραγίζεται με το Πρωτόκολλο του
Λονδίνου της 3ης Φεβρουαρίου 1830. Η αρχική απόφαση για την Ελληνική
Επανάσταση συμπίπτει με την ίδρυση στην Οδυσσό, στις 14 Σεπτεμβρίου
1814, της Φιλικής Εταιρείας. Οι ιδρυτές της Φιλικης Εταιρείας ήταν οι
Νικόλαος Σκουφάς, Αθανάσιος Τσακάλωφ και Εμμανουήλ Ξάνθος. Ως το τέλος
του 1817, ο αριθμός των μελών της ήταν περιορισμένος, μέχρι την έναρξη
όμως της Επανάστασης οι Φιλικοί ανήλθαν σε χιλιάδες. Τον Απρίλιο του
1820, ο αξιωματικός του ρώσικου στρατού Αλέξανδρος Υψηλάντης ανέλαβε την
ευθύνη της οργάνωσης και προετοιμασίας του Αγώνα ως "Γενικός Επίτροπος
της Αρχής". Θεωρήθηκε σκόπιμο να προηγηθεί η εξέγερση στις Παραδουνάβιες
ηγεμονίες, στις οποίες οι Τούρκοι σύμφωνα με τη Ρωσωτουρκική Συνθήκη
του 1812 δεν είχαν δικαίωμα να διατηρούν ή να μεταφέρουν στρατό. Ένα
μήνα μετά την έναρξη του Αγώνα στις Παραδουνάβιες ηγεμονίες, υψώθηκε η
επαναστατική σημαία πρώτα στην Πελοπόννησο, κατόπιν στη Στερεά και στα
Νησιά και σταδιακά απλώθηκε σε όλον τον ελληνικό χώρο. Παντού στις
πόλεις και στην ύπαιθρο η Φιλική Εταιρεία είχε ισχυρά θεμέλια. Οι
συνθήκες για την έναρξη της Επανάστασης ήταν ευνοϊκότερες στην
Πελοπόννησο καθώς η τελευταία ήταν απομακρυσμένη από τα κέντρα εξόρμησης
του τουρκικού στρατού.
1821
Στις
21 Μαρτίου, ένοπλοι αγωνιστές με επικεφαλής προκρίτους της Αχαΐας
πολιόρκησαν τους Τούρκους των Καλαβρύτων και τους ανάγκασαν ύστερα από
αντίσταση πέντε ημερών να παραδοθούν. Στις 23 Μαρτίου, χιλιάδες
αγωνιστές με επικεφαλής το Θεόδωρο Κολοκοτρώνη, τον Πετρόμπεη
Μαυρομιχάλη, τον Παπαφλέσσα και άλλους οπλαρχηγούς απελευθέρωσαν την
Καλαμάτα. Στις 25 Μαρτίου, ο Μητροπολίτης Παλαιών Πατρών Γερμανός σήκωσε
το λάβαρο της Επανάστασης στο μοναστήρι της Μεγίστης Λαύρας στα
Καλάβρυτα, όπου ήταν συγκεντρωμένοι οι περισσότεροι προεστοί
περιμένοντας να πληροφορηθούν αν η Ρωσία θα υποστηρίξει τον αγώνα των
Ελλήνων εναντίον των Τούρκων. Την ίδια ώρα, στην πλατεία του Αγίου
Γεωργίου στην Πάτρα, ο πρόκριτος Ανδρέας Λόντος ύψωνε την επαναστατικη
σημαία με την οποία λίγο πριν είχε αρχίσει η Επανάσταση στo Αίγιο. Η
επανάσταση απλώθηκε σε διάστημα λίγων εβδομάδων σε όλον τον ελληνικό
χώρο και κυρίως στο Νότο. Στις 3, 10 και 16 Απριλίου, κήρυξαν την
Επανάσταση οι Σπετσιώτες, οι Ψαριανοί και οι Υδραίοι αντίστοιχα. Στις 4
Απριλίου, ξεσηκώθηκαν οι Έλληνες στην Ανατολική Στερεά και κατέλαβαν τη
Λιβαδειά, την Άμφισσα και την Αταλάντη.
Ο
Κολοκοτρώνης εκμεταλλευόμενος την απουσία του πασά της Πελοποννήσου,
οργάνωσε τον αποκλεισμό της Τριπολιτσάς που ήταν το διοικητικό και
στρατιωτικό κέντρο των Τούρκων στην Πελοπόννησο. Η επιχείρηση άρχισε τις
πρώτες ημέρες του Απριλίου και η Τριπολιτσά περιήλθε στους Έλληνες στις
23 Σεπτεμβρίου, ύστερα από εξάμηνο πεισματώδη αγώνα. Στη Γέφυρα της
Αλαμάνας (23 - 24 Απριλίου) ο Αθανάσιος Διάκος καθυτέρησε την πορεία του
Κιοσέ Μεχμέτ Πασά και του Ομέρ Βρυώνη. Σε αυτές τις πρώτες
επαναστατικές εκδηλώσεις, οι Τούρκοι απάντησαν με βιαιοπραγίες και
σφαγές, με πιο χαρακτηριστική τον απαγχωνισμό του Οικουμενικού Πατριάρχη
Γρηγορίου Ε’, στις 10 Απριλίου. Στις αρχές Μαΐου, έφτασε στη Θεσσαλία
ένας λόγιος και δάσκαλος του Γένους, ο ’νθιμος Γαζής, ο οποίος παρότρυνε
με τα κηρύγματά του τους Έλληνες να εξεγερθούν εναντίον των Τούρκων.
Στις 7 Μαΐου, η Επανάσταση εξεράγη στις Μηλιές Πηλίου και αμέσως
επεκτάθηκε στο Βόλο και στο Βελεστίνο.
Στις
8 Μαΐου, η μάχη στο Χάνι της Γραβιάς, με αρχηγό τον Οδυσσέα Ανδρούτσο,
ματαίωσε τη δεύτερη απόπειρα εισβολής των Τούρκων στην Πελοπόννησο. Στις
12 και 13 Μαΐου, έγινε η πρώτη σημαντική μάχη στο Βαλτέτσι, καθοριστική
για την πορεία της πολιορκίας της Τριπολιτσάς. Στο μεταξύ οι Τούρκοι
είχαν οργανώσει την πρώτη μεγάλη εκστρατεία για να καταπνίξουν την
Επανάσταση στην Πελοπόννησο. Ο στρατός τους όμως δεν έφτασε ποτέ στον
προορισμό του. Στη Μακεδονία, η Επανάσταση κηρύχθηκε στις 17 Μαΐου, ενώ
στην Κρήτη οι πρώτες συγκγρούσειςσημειώθηκαν στις 11 Ιουνίου στο Θέρισο,
ενώ τις επόμενες μέρες διεξήχθησαν σφοδρές μάχες στα Χανιά και στα
Σφακιά.
1822
Έως
τον Απρίλιο του 1822, είχαν επαναστατήσει η Νάουσα και η Βέροια. Οι
Τούρκοι κατέπνιξαν την επανάσταση καταστρέφοντας τη Νάουσα. Ο
Κωνσταντίνος Κανάρης, στις 6 - 7 Ιουνίου, πυρπόλησε την τουρκική
ναυαρχίδα στη Χίο, όπου οι Τούρκοι είχαν προβεί σε φοβερές και μαζικές
σφαγές κατά τις οποίες 23.000 Έλληνες σφάχτηκαν και 47.000
αιχμαλωτίστηκαν. Τον Ιούλιο, μια πρόχειρα οργανωμένη εκστρατεία στην
Ήπειρο οδήγησε στην πρώτη σημαντική ελληνική ήττα στο Πέτα. Η ήττα αυτή
επέτρεψε στους Τούρκους να κατέβουν με άνεση ως το Μεσολόγγι, το οποίο
και πολιόρκησαν χωρίς επιτυχία. Στις 25 και 28 Ιουλίου, η στρατιωτική
ευφυΐα του Κολοκοτρώνη και του Νικηταρά έφερε την μεγάλη νίκη στα
Δερβενάκια, όπου η πανίσχυρη στρατιά του Δράμαλη υπέστη πανολεθρία.
1823
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου