Παρόλο που η 25η Μαρτίου έχει παρέλθει, το μήνυμα που εκπέμπει είναι διαχρονικό και πάντα επίκαιρο. Ο αγώνας του ελληνικού έθνους ενέπνευσε και εμπνέει ακόμα. Έστω, λοιπόν, και ετεροχρονισμένα θα ήθελα να εκφράσω τις απόψεις μου σχετικά με τους λόγους που αυτή πέτυχε.
Η Ελλάδα αλλά και ο ευρύτερος χώρος των Βαλκανίων μέχρι το 1450 υποτάχθηκε οριστικά στον τουρκικό ζυγό. Η ανάπτυξη της ελληνικής συνείδησης ήδη από τον 10 μ.Χ. αιώνα παίρνει την οριστική του μορφή στα χρόνια μετά την άλωση της Κωνσταντινούπολης το 1453. Έτσι, οι Έλληνες συνειδητοποιούν πολύ γρήγορα την ανάγκη αντιμετώπισης του Τούρκου κατακτητή.
Η Οθωμανική αυτοκρατορία πάλι, με το θάνατο του Σουλεϊμάν του Μεγαλοπρεπούς στα μέσα του 16ου αιώνα αρχίζει να παρακμάζει και να αποδιοργανώνεται σταδιακά. Στην κατάσταση αυτή μας οδήγησαν τρία σπουδαία γεγονότα. Οι ήττες του τουρκικού στρατού και στόλου στην Ναύπακτο καθώς και η ανακοπή της κατακτητικής τους πορείας με την ήττα τους δύο φορές έξω από τα τείχη της Βιέννης, το 1528 και 1638, αποτέλεσε στην ουσία αποδυνάμωση του κράτους της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Η συνθήκη του Κάρλοβιτς το 1699 αποτελεί τον πρώτο διαμελισμό της αυτοκρατορίας και την σαφή διάθεση των Ευρωπαϊκών Δυνάμεων, να υπάρξει ένα διάδοχο σχήμα, που θα τους αντικαθιστούσε στα Βαλκάνια τουλάχιστον. Γι’ αυτό είχαμε στην συνέχεια διαρκείς πολέμους ανάμεσα στη Ρωσία και την Οθωμανική αυτοκρατορία αλλά ανάμεσα και στους Οθωμανούς.
Η ελληνική επανάσταση εκδηλώθηκε την καταλληλότερη στιγμή. Στις αρχές του 19ου αιώνα είχε σταματήσει πλήρως το παιδομάζωμα, άρα ο νεαρός πληθυσμός αυξήθηκε, είχε ωριμάσει η ιδέα της επανάστασης για την δημιουργία ανεξάρτητου κράτους χάρις σε σημαντικές προσωπικότητες, όπως ο Ρήγας Φεραίος και ο Αδαμάντιος Κοραής. Ταυτόχρονα η διοικητική δομή του Οθωμανικού κράτους είχε αγγίξει τα όρια διάλυσης και οι αποσχιστικές τάσεις περιοχών από την Υψηλή Πύλη ήταν συχνό φαινόμενο (π.χ. Αλή πασάς, Μεχμέτ Αλή της Αιγύπτου). Έτσι σημαντικές στρατιωτικές δυνάμεις μεταφέρθηκαν από την Πελοππόνησσο και την Στερεά Ελλάδα στην Βλαχία (βόρεια Ρουμανία), στην Αίγυπτο και την Ήπειρο. Επιπρόσθετα η συνολική οργάνωση του τουρκικού στρατού κρίνεται κατώτερη των περιστάσεων για μια αυτοκρατορία με την έκτασή της, παράλληλα και τα οπλικά συστήματα που διέθετε δεν μπορούσαν να συναγωνιστούν τα σύγχρονα ευρωπαϊκά όπλα. Όμως, παρέμενε μια μεγάλη αυτοκρατορία που είχε την δυνατότητα να κινητοποιήσει μεγάλες στρατιωτικές δυνάμεις έστω και με βραδύ ρυθμό.
Με τίποτα όμως τα παραπάνω δεν θα εξασφάλιζαν την επιτυχία της επανάστασης, αν δεν υπήρχε η βούληση του ευρωπαϊκού παράγοντα, που το 1827 αψηφώντας τις αποφάσεις της Ιερής Συμμαχίας (στρατιωτική συμμαχία ευρωπαϊκών χωρών και Τουρκίας) επέβαλε την απόφασή της για ίδρυση ελληνικού κράτους, ανοίγοντας το δύσκολο και «κακό» Ανατολικό Ζήτημα.
Βέβαια, το ελληνικό φρόνημα, η αίσθηση και κατ’ επέκταση η ανάγκη της αυτοθυσίας για την Πατρίδα και την Ορθόδοξη πίστη, συνέτειναν ακόμα περισσότερο στην επιτυχία της επανάστασης του 1821, ενώ η έδωσε με το παράδειγμά της την ηθική και ψυχολογική δύναμη σε άλλους υποταγμένους λαούς της Ευρώπης να επαναστατήσουν και να διεκδικήσουν την ανεξαρτησία τους.
Χολίδης Ιωάννης
Η Ελλάδα αλλά και ο ευρύτερος χώρος των Βαλκανίων μέχρι το 1450 υποτάχθηκε οριστικά στον τουρκικό ζυγό. Η ανάπτυξη της ελληνικής συνείδησης ήδη από τον 10 μ.Χ. αιώνα παίρνει την οριστική του μορφή στα χρόνια μετά την άλωση της Κωνσταντινούπολης το 1453. Έτσι, οι Έλληνες συνειδητοποιούν πολύ γρήγορα την ανάγκη αντιμετώπισης του Τούρκου κατακτητή.
Η Οθωμανική αυτοκρατορία πάλι, με το θάνατο του Σουλεϊμάν του Μεγαλοπρεπούς στα μέσα του 16ου αιώνα αρχίζει να παρακμάζει και να αποδιοργανώνεται σταδιακά. Στην κατάσταση αυτή μας οδήγησαν τρία σπουδαία γεγονότα. Οι ήττες του τουρκικού στρατού και στόλου στην Ναύπακτο καθώς και η ανακοπή της κατακτητικής τους πορείας με την ήττα τους δύο φορές έξω από τα τείχη της Βιέννης, το 1528 και 1638, αποτέλεσε στην ουσία αποδυνάμωση του κράτους της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Η συνθήκη του Κάρλοβιτς το 1699 αποτελεί τον πρώτο διαμελισμό της αυτοκρατορίας και την σαφή διάθεση των Ευρωπαϊκών Δυνάμεων, να υπάρξει ένα διάδοχο σχήμα, που θα τους αντικαθιστούσε στα Βαλκάνια τουλάχιστον. Γι’ αυτό είχαμε στην συνέχεια διαρκείς πολέμους ανάμεσα στη Ρωσία και την Οθωμανική αυτοκρατορία αλλά ανάμεσα και στους Οθωμανούς.
Η ελληνική επανάσταση εκδηλώθηκε την καταλληλότερη στιγμή. Στις αρχές του 19ου αιώνα είχε σταματήσει πλήρως το παιδομάζωμα, άρα ο νεαρός πληθυσμός αυξήθηκε, είχε ωριμάσει η ιδέα της επανάστασης για την δημιουργία ανεξάρτητου κράτους χάρις σε σημαντικές προσωπικότητες, όπως ο Ρήγας Φεραίος και ο Αδαμάντιος Κοραής. Ταυτόχρονα η διοικητική δομή του Οθωμανικού κράτους είχε αγγίξει τα όρια διάλυσης και οι αποσχιστικές τάσεις περιοχών από την Υψηλή Πύλη ήταν συχνό φαινόμενο (π.χ. Αλή πασάς, Μεχμέτ Αλή της Αιγύπτου). Έτσι σημαντικές στρατιωτικές δυνάμεις μεταφέρθηκαν από την Πελοππόνησσο και την Στερεά Ελλάδα στην Βλαχία (βόρεια Ρουμανία), στην Αίγυπτο και την Ήπειρο. Επιπρόσθετα η συνολική οργάνωση του τουρκικού στρατού κρίνεται κατώτερη των περιστάσεων για μια αυτοκρατορία με την έκτασή της, παράλληλα και τα οπλικά συστήματα που διέθετε δεν μπορούσαν να συναγωνιστούν τα σύγχρονα ευρωπαϊκά όπλα. Όμως, παρέμενε μια μεγάλη αυτοκρατορία που είχε την δυνατότητα να κινητοποιήσει μεγάλες στρατιωτικές δυνάμεις έστω και με βραδύ ρυθμό.
Με τίποτα όμως τα παραπάνω δεν θα εξασφάλιζαν την επιτυχία της επανάστασης, αν δεν υπήρχε η βούληση του ευρωπαϊκού παράγοντα, που το 1827 αψηφώντας τις αποφάσεις της Ιερής Συμμαχίας (στρατιωτική συμμαχία ευρωπαϊκών χωρών και Τουρκίας) επέβαλε την απόφασή της για ίδρυση ελληνικού κράτους, ανοίγοντας το δύσκολο και «κακό» Ανατολικό Ζήτημα.
Βέβαια, το ελληνικό φρόνημα, η αίσθηση και κατ’ επέκταση η ανάγκη της αυτοθυσίας για την Πατρίδα και την Ορθόδοξη πίστη, συνέτειναν ακόμα περισσότερο στην επιτυχία της επανάστασης του 1821, ενώ η έδωσε με το παράδειγμά της την ηθική και ψυχολογική δύναμη σε άλλους υποταγμένους λαούς της Ευρώπης να επαναστατήσουν και να διεκδικήσουν την ανεξαρτησία τους.
Χολίδης Ιωάννης
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου